ҚАЕУ-де XV Халықаралық жас ғалымдар форумының пленарлық сессиясында жасанды интеллектті талқылады
2025 жылғы 11 сәуірде Қазақстан-Американдық еркін университетінде «Заманауи ғылыми бағыттар: қолданбалы зерттеулерден инновацияларға дейін» XV Халықаралық жас ғалымдар форумының пленарлық сессиясы өтті. Қазақстан, Ресей және Өзбекстанның жас зерттеушілері жасанды интеллекттің өмірдің түрлі салаларына әсері туралы өздерінің ғылыми жұмыстарын ұсынды.
Ресми бөлімді ҚАЕУ президенті және негізін қалаушы, ҚР Президенті жанындағы Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының академигі Ережеп Әлхайырұлы Мәмбетқазиев ашты. Ол жастардың ғылыми бастамаларының маңыздылығын және халықаралық академиялық ынтымақтастықтың маңыздылығын атап өтіп, қатысушыларға сәлем жолдады.
Рәсімнің ерекше сәті Германиядан келген делегацияны құрметтеу болды. Іс-шараға неміс университеттерінің ҚАЕУ серіктестері қатысты, олардың базасында академиялық ұтқырлық, шетелдік тағылымдамалар және қос дипломды білім беру бағдарламалары іске асырылуда. Қонақтарды зал қошеметпен қарсы алды, ал делегацияны биыл мерейтойын атап өтетін профессор Браувейлер мырза басқарды.
Бірінші болып онлайн режимінде Сібір тұтыну кооперациясы университетінің студенті Илья Калабин (Новосибирск қ., РФ) сөз сөйледі. Оның «Жаһандық цифрландыру дәуіріндегі қаржы нарығын трансформациялаудың өзекті мәселелері» атты баяндамасы э.ғ.к., доцент Наталья Владимировна Колоскованың жетекшілігімен дайындалды. Илья ЖИ-нің цифрлық экономиканың серпініне қалай әсер ететінін атап өтіп, қаржы саласындағы өзгерістерге талдау жасады. Баяндамаға ҚАЕУ бизнес кафедрасының аға оқытушы-зерттеушісі Юлия Владимировна Трофимова сараптамалық баға берді.
ҚАЕУ студенті Артем Глушаков ағылшын тілінде «The application of artificial intelligence technologies in the development of the tourism potential of the Republic of Kazakhstan» тақырыбында сөз сөйледі. Докторант Эльдар Мүбараковтың ғылыми жетекшілігімен ол сұранысты болжаудан бастап бағдарларды жекелендіруге дейінгі туристік салада ЖИ қолдану туралы айтты. Баяндамаға Цвиккау қаласындағы Қолданбалы ғылымдар университетінің оқытушысы, ҚАЕУ докторанты Штефан Ноак түсініктеме берді.
ҚАЕУ-нің «Психология» білім беру бағдарламасының студенті Полина Кузнецова «Жасанды интеллект студенттердің күйзелісімен күресу құралы ретінде» баяндамасын ұсынды. Психология ғылымдарының кандидаты Лилия Николаевна Глушкованың басшылығымен ол оқушылардың психоэмоционалды жағдайын қолдаудың сандық құралдарының мүмкіндіктерін қарастырды. Өз пікірімен ҚАЕУ педагогика және психология кафедрасының сарапшы — магистрі, аға оқытушысы Ирина Алексеевна Федорова бөлісті.
«Оқытудағы жасанды интеллекттің ықтимал қауіптері» командалық баяндамасын ҚАЕУ-нің келесі студенттері ұсынды: Александра Масько, Карина Аргингазина және Александра Кий. Оқытушы Полина Александровна Куликтің жетекшілігімен олар сыни ойлау деңгейінің төмендеуін және заңды сын-қатерлерді қоса алғанда, білім беру үдерісіне ЖИ енгізу тәуекелдерін қарастырды. Түсініктемені шет тілдері кафедрасының меңгерушісі Юлия Васильевна Новицкая ұсынды.
Ташкент мемлекеттік заң университетінің докторанты Гузалья Рзаеваның қатысуы ерекше назар аударды, ол «Еңбек құқықтық қатынастарындағы жасанды интеллекттің болашағы» атты онлайн-форматта баяндама жасады. Жұмыс з.ғ.д. Баходир Мамашарифұлы Хамракуловтың жетекшілігімен орындалды. Сараптамалық бағалауды PhD докторы, ҚАЕУ қауымдастырылған профессоры Динара Зайнелқызы Қожуганова ұсынды.
Онымен бірге Ташкент мемлекеттік заң университетінің параллелді конференциясына қатысқан PhD докторы, қауымдастырылған профессор және ҚАЕУ зерттеушісі Үмітчинова Ботагөз Аспандиарқызы да байланыста болды. Тығыз кестеге қарамастан, ол әріптестеріне қосылу және қолдау көрсету мүмкіндігін тапты — бұл нақты уақыттағы қызу халықаралық ғылыми өзара әрекеттесудің жарқын мысалы болды.
ҚАЕУ студенті Анастасия Максимованың «Жасанды интеллект шығармашылықтың субъектісі немесе құралы ретінде: зияткерлік меншікті реттеудің құқықтық аспектілері» тақырыбындағы баяндамасы оқытушы Азиза Серікқанқызы Кенжебектің жетекшілігімен дайындалып, ЖИ-нің «шығармашылығының» нәтижелеріне авторлық және заңды құқықтар мәселелерін қозғады.
Пленарлық сессияны ҚАЕУ магистранты Сайраш Дәулеттің қазақ тіліндегі «Қазақ тілі және жасанды интеллект: сандық дәуірлеген мен сын-қатерлер» атты мазмұнды жұмысы аяқтады. Н.Қ. Тұрғымбаеваның жетекшілігімен дайындалған баяндамада цифрлық дәуірдегі қазақ тілінің даму келешегі қарастырылды. Баяндамаға ф.ғ.к., ҚАЕУ профессоры Әсем Нұрланқызы Нұрланова түсініктеме берді.
Пленарлық сессияның жарқын соңғы аккорды қорытындылау және маңызды келісім жасау қарсаңындағы тұсаукесер болды. 8 сәуірде Қазақстан-Американдық еркін университеті мен Парламентаризм институты арасында ғылыми әлеует пен заңнамалық сараптаманы біріктірудің символына айналған ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қойылды.
Құжатқа қол қою туралы ақпаратпен ҚАЕУ құқық және халықаралық қатынастар кафедрасының меңгерушісі, PhD докторы Қайрат Оралқанұлы Алембаев сөз сөйледі. Ол Қазақстан Республикасы Парламентінің материалдық-техникалық қамтамасыз ету басқармасы жанындағы Парламентаризм институты аса маңызды міндетті орындайтынын — заңнамалық бастаманы ғылыми сүйемелдеуді қамтамасыз ететінін, заң жобаларының мәтіндерін әзірлейтінін және қолданыстағы заңнамаға дәйектелген өзгерістерді ұсынатынын атап өтті.
Мұндай институтпен серіктестік ҚАЕУ үшін жаңа көкжиектер ашады: тек ғылыми зерттеулер саласында ғана емес, сонымен қатар ғылым, білім және мемлекеттік саясаттың тоғысында жұмыс істей алатын құзыретті мамандарды даярлауда.
Парламентаризм институтының атқарушы директоры, заң ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор Алмас Қанатұлы Қанатов жауап сөз сөйлеп, университетпен бірлескен жобаларды дамытуға қызығушылық танытты.
Пленарлық сессия Қазақстан Республикасының Ғылым күні қарсаңында өтті, бұл жас ғалымдарды қолдаудың маңыздылығын және қазіргі ғылыми дискурстағы жасанды интеллект тақырыбының өзектілігін көрсетеді. Іс-шара ғылымның ұрпақтарды, елдерді және академиялық қауымдастықтарды ортақ болашақ үшін қалай біріктіретінінің жарқын мысалы болды.
Ғылыми-зерттеу бөлімі
